ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΟΥΡΗΘΡΙΚΟΥ ΚΑΘΕΤΗΡΑ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΕΤΗΡΑΣ;
Ο καθετήρας είναι ένας σωλήνας από σιλικόνη ή λάτεξ, που εισέρχεται μέσω της ουρήθρας στην ουροδόχο κύστη με σκοπό την παροχέτευση των ούρων. Το πόσο καιρό θα παραμείνει εξαρτάται από το υποκείμενο πρόβλημα υγείας, δηλαδή το λόγο για τον οποίον τοποθετήθηκε.
ΠΩΣ ΦΡΟΝΤΙΖΩ ΤΟΝ ΚΑΘΕΤΗΡΑ;
Ο καθετήρας θα πρέπει να περιποιηθεί σα μέρος του σώματος σας. Θα πρέπει να τον πλένετε κατά τη διάρκεια του μπάνιου σας με ζεστό νερό και σαπούνι, αποφεύγοντας το σημείο που έρχεται σε επαφή με την ουρήθρα (ώστε να μη μπουν μικρόβια σε αυτήν).
Για όσον καιρό θα έχετε τον καθετήρα θα πρέπει να πίνετε πολλά υγρά (κυρίως νερό) για να αποφύγετε ουρολοιμώξεις και απόφραξη. Επίσης θα πρέπει να προσέχετε να μην τσακίζει ο σωλήνας σε κανένα σημείο και το κυριότερο να μη σηκώνετε τη σακούλα πάνω από το επίπεδο της ουροδόχου κύστεως (ώστε να μην παλινδρομούν ούρα σε αυτήν).
Υπάρχουν διάφορες λύσεις για την παροχέτευση των ούρων:
1)η σακούλα (ουροσυλλέκτης) κλειστού τύπου (που πρέπει να αντικαθιστάται κάθε φορά που γεμίζει),
2)η σακούλα με βρυσάκι (που αν και αδειάζει θα πρέπει να αντικαθίσταται κάθε 3-4 ημέρες για αποφυγή μολύνσεων),
3)η σακούλα μηρού (η οποία είναι σαν αυτή με το βρυσάκι με τη διαφορά ότι είναι μικρότερη σε χωρητικότητα και έχει ταινίες στήριξης στο μηρό, ώστε να φοριέται μέσα από το παντελόνι στην περίπτωση που ο ασθενής θέλει να μετακινηθεί έξω από το σπίτι και να είναι διακριτικό
4) το πώμα το οποίο κλείνει τη δίοδο των ούρων και αφαιρείται όταν πρέπει να αδειάσει η κύστη ( το συγκεκριμένο πρέπει να φυλάσσεται μέσα σε αντισηπτικό για όσο δεν εφαρμόζεται στον καθετήρα) και
5) τέλος το πώμα με βαλβίδα το οποίο είναι μόνιμα εφαρμοσμένο στην άκρη του καθετήρα και διαθέτει κουμπί που πιέζοντας το επιτρέπει τη ροή των ούρων ( το οποίο πάλι πρέπει να αντικαθίσταται κάθε 3 μήνες).
Παρ όλα αυτά δε σημαίνει ότι όλα τα παραπάνω εξαρτήματα είναι κατάλληλα για όλους τους ασθενείς και μόνο ο ουρολόγος σας μπορεί να σας πει ποιο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε.
ΠΟΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΝΔΕΧΕΤΑΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΩ;
Αιμορραγία. Μπορεί κατά την είσοδο του καθετήρα να συμβουν μικροτραυματισμοί στην ουρήθρα και να παρατηρηθεί αίμα στα ούρα. Αυτό μπορεί να συμβεί και από ακούσια ή εκούσια έλξη του καθετήρα από τον ασθενή ή το περιβάλλον, όπως επίσης και κατά τις μετακινήσεις του ασθενούς. Το φαινόμενο είναι πιο πιθανό να συμβεί αλλά μάλλον θα είναι και πιο έντονο σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά ή αντιαιμοπεταλιακά (salospir,Plavix, κλπ). Παρόλο που η εικόνα του αίματος ή των κόκκινων ούρων είναι κατι που τρομάζει τον ασθενή και το περιβάλλον του, συνήθως οι περισσότερες αιμορραγίες δεν είναι κάτι σοβαρό και υποχωρούν μετά από λίγες ώρες με άφθονη λήψη υγρών και κατάκλιση του ασθενούς. Παρ όλα αυτά, σε επίμονη αιματουρία, σε ασθενείς με χαμηλό αιματοκρίτη ή ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά, καλό είναι να υπάρχει επικοινωνία με το γιατρό τους για οδηγίες. Αυτό που πρέπει ο ασθενής να προσέξει είναι μια πιθανή απόφραξη από πήγματα αίματος. Τέλος σε λίγες περιπτώσεις ίσως χρειαστεί και αντιβίωση.
Σπασμοί της ουροδόχου κύστεως. Αυτό είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα που μοιάζει με κράμπα στο κάτω μέρος της κοιλιάς και είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας της κύστεως να διώξει από μέσα της το μπαλόνι του καθετήρα το οποίο το νιώθει σαν ξένο σώμα. Συνήθως υποχωρεί σε 1-2 ημέρες, αλλά στην περίπτωση που ο ασθενής δε μπορεί να το ανεχθεί μπορεί να χορηγηθούν τα κατάλληλα φάρμακα για να ελαττωθεί ή σταματήσει το φαινόμενο.
Διαρροή γύρω από τον καθετήρα (έξοδος ούρων από την ουρήθρα). Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα των σπασμών της ουροδόχου κύστεως που περιγράφησαν παραπάνω, μπορεί να συμβεί κατά τις εντερικές κενώσεις, σε απόφραξη του καθετήρα ή σε περιπτώσεις ουρολοίμωξης. Στην περίπτωση του παραπάνω φαινομένου ενημερώστε το γιατρό σας.
Απόφραξη. Στην περίπτωση αυτή διακόπτεται η παροχέτευση των ούρων στη σακούλα και είτε μένουν μέσα στην κύστη οπότε και ξεκινά πόνος στην περιοχή, είτε βγαίνουν γύρω από τον καθετήρα όπως περιγράφηκε παραπάνω. Αναλόγως την περίπτωση θα επιχειρηθεί από το γιατρό η άρση του κωλλύματος ή θα χρειαστεί αλλαγή του ουροκαθετήρα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι σίγουρο οτί δεν έχει τσακίσει πουθενά το σωληνάκι του ουροσυλλέκτη.
Ουρολοίμωξη. Είναι πολύ πιθανό, πολύ σύντομα ο ουροκαθετήρας να αποικιστεί από μικρόβια. Αυτό δε σημαίνει ότι πάντα χρειάζεται αντιβίωση. Αν σε περίπτωση παρατηρηθεί πυρετός, καύσος στην περιοχή της κύστης ή της ουρήθρας, δύσοσμα ούρα ή θολά/σκούρα ούρα, επικοινωνήστε με τον ουρολόγο. Σε καμία περίπτωση μη λαμβάνετε ούρα από το βρυσάκι του ουροσυλλεκτη για να τα αποστείλετε προς εξέταση καθώς το αποτέλεσμα θα είναι αναξιόπιστο. Αν χρειαστεί εξέταση ούρων υπάρχει ειδικός τρόπος λήψης του δείγματος.