ΦΙΜΩΣΗ, ΠΕΡΙΤΟΜΗ,ΒΡΑΧΥΣ ΧΑΛΙΝΟΣ ΚΑΙ ΒΑΛΑΝΟΠΟΣΘΙΚΕΣ ΣΥΜΦΥΣΕΙΣ
Τόσο η φίμωση ,όσο και οι βαλανοποσθικές συμφύσεις, αποτελούν συχνές παθήσεις τόσο μικρών αγοριών, όσο και μεγαλυτέρων ανδρών. Οι νέοι γονείς αγοριών έχουν συνήθως απορία για το αν και πότε πρέπει να παρέμβουν στο πιθανό πρόβλημα. Γενικά υπάρχουν διάφορες αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις μεταξύ των ιατρών για το ποιες καταστάσεις χρήζουν παρέμβασης και πότε και παρακάτω γίνεται προσπάθεια να δοθεί μια γενική εικόνα.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΙΜΩΣΗ;
Φυσιολογικά η βάλανος (η κεφαλή δηλαδή του πέους), καλύπτεται από δέρμα που ονομάζεται πόσθη. Ακροποσθία είναι το τελικό άκρο της πόσθης. Χαλινός είναι η μικρή λωρίδα βλεννογόνου που ενώνει και συγκρατεί την ακροποσθία με τη βάλανο (αυτό που ο κόσμος αποκαλεί πετσάκι).
Φίμωση είναι η κατάσταση κατά την οποία η ακροποσθία δε μπορεί να τραβηχτεί ώστε να αποκαλύψει τη βάλανο, λόγω ανελαστικότητας του δέρματος σε κάποιο σημείο της, κυρίως στο άνοιγμά της. Συνήθως ο δακτύλιος έχει μικρό εύρος και έτσι η βάλανος δε χωρά να εξέλθει, ειδικά στη στύση που η διάμετρος της μεγαλώνει. Πολλές φορές με έντονη προσπάθεια μπορεί να βγει ένα τμήμα της βαλάνου, αλλά αυτό είναι επώδυνο και ελοχεύει κινδύνους (όπως την παραφίμωση, το στραγγαλισμό δηλαδή της βαλάνου από το στενό δακτύλιο). Σε πολύ μικρό ποσοστό (1-2%) η φίμωση είναι συγγενής, ενώ σε άλλες περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα συχνών φλεγμονών (βαλανοποσθίτιδων).
ΤΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΠΡΟΚΑΛΕΙ;
Εκτός από την παραφίμωση που προαναφέρθηκε, που είναι μια επείγουσα κατάσταση, αφορά όλες τις ηλικίες και χρήζει άμεσης ανάταξης από ιατρό, η φίμωση λόγω της αδυναμίας καθαρισμού της βαλάνου προκαλεί φλεγμονές (βαλανοποσθίτιδες). Επιπλέον σε μεγαλύτερη ηλικία καθιστά την ερωτική επαφή επώδυνη, ενώ τέλος σε ηλικιωμένους μπορεί α) να κλείσει εντελώς το άνοιγμα της ακροποσθίας και να μη μπορεί ο ασθενής να ουρήσει (οπότε χρείαζεται επείγουσα περιτομή), β) να αποκρύψει κάτω απ το κολλημένο δέρμα βλάβες της βαλάνου (όπως καρκίνο).
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΒΑΛΑΝΟΠΟΣΘΙΚΕΣ ΣΥΜΦΥΣΕΙΣ;
Γενικά κάθε αγόρι που γεννιέται έχει κολλημένη την ακροποσθία στη βάλανο. Αυτό είναι μια φυσιολογική κατάσταση και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθεί πως όλα τα αγόρια γεννιούνται με φίμωση. Έτσι παρόλο που αρχικά η βάλανος δεν αποκαλύπτεται πλήρως, μόνο ένα ποσοστό 1-2% έχει πραγματική φίμωση. Οι βαλανοποσθικές συμφύσεις –δηλαδή ο συνδετικός ιστός μεταξύ της πόσθης και της βαλάνου- είναι αυτές που ενώνουν τα δύο τμήματα και δεν επιτρέπουν την αποκάλυψη της βαλάνου (αντίθετα στη φίμωση το στενό άνοιγμα της ακροποσθίας δεν επιτρέπει την αποκάλυψη της βαλάνου).
ΠΡΕΠΕΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΟΥΝ Ή ΝΑ ΠΑΡΕΜΒΟΥΝ;
Στο μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών οι συμφύσεις λύνονται μόνες τους ως τα 2 χρόνια, ξεκινώντας από τους έξι μήνες. Σε πολύ μικρό ποσοστό κρατούν ως την παιδική ή εφηβική ηλικία. Γενικά είναι λάθος οι γονείς να τραβούν βίαια την πόσθη με σκοπό την αποκάλυψη, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως δεν πρέπει να προσπαθούν με ήπιες κινήσεις, ειδικά στο μπάνιο του παιδιού. Σε περίπτωση που οι συμφύσεις αυτές δε λύνονται στην ηλικία 2-3 ετών, είναι δυνατό να ζητηθεί βοήθεια από ιατρό, ο οποίος με κατάλληλη θεραπεία και χειρισμούς θα κάνει λύση των συμφύσεων. Γενικά κατάλληλη ηλικία είναι αυτή που εγκαταλείπονται οι πάνες, έτσι ώστε να μην έρχεται σε επαφή η περιοχή με ούρα. Άπαξ και αποφασιστεί η λύση των συμφύσεων, θα πρέπει μετά οι γονείς να συντηρούν τακτικά με χειρισμούς την αποκόλληση αυτή. Επιβεβλημένη θεωρείται η λύση των συμφύσεων πριν την ηλικία των 2-3 ετών, όταν έχουμε συχνές βαλανοποσθίτιδες ή ουρολοιμώξεις. Στις περιπτώσεις αυτές γίνεται η λύση πρόωρα από ιατρό για λόγους υγιεινής.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ;
Περιτομή είναι η επέμβαση αφαίρεσης της ακροποσθίας με σκοπό την πλήρη ή μερική μόνιμη αποκάλυψη της βαλάνου, που γίνεται είτε προς θεραπεία της φίμωσης, είτε για άλλους λόγους όπως θρησκευτικούς. Διαρκεί λίγη ώρα (περίπου 30-40’) και σε συνεργάσιμους ασθενείς μπορεί να γίνει στο ιατρείο με τοπική αναισθησία. Δε χρήζει νοσηλείας, είναι σχεδόν ανώδυνη, ενώ τα ράμματα που χρησιμοποιούνται είναι απορροφήσιμα από τον οργανισμό και έτσι δε χρειάζεται να μπει ο ασθενής στη διαδικασία αφαίρεσης. Αν και όπως αναφέρθηκε τα παιδιά με πραγματική φίμωση και που θα χρειαστούν τελικά περιτομή είναι λίγα, αν τελικά αποφασιστεί να γίνει αυτή είναι προτιμότερο να γίνει είτε σε μικρή ηλικία (1 έτους), ώστε να είναι ανώδυνη τόσο για το παιδί, όσο και το περιβάλλον του, είτε στα πρώτα χρόνια της εφηβείας και πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών (ώστε να είναι ανώδυνη η πρώτη επαφή του παιδιού, κάτι που είναι απαραίτητο για την ομαλή σεξουαλική ζωή αργότερα). Βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι μπορεί να γίνει περιτομή σε οποιαδήποτε άλλη ηλικία.
Είναι γνωστό πως κάποιοι λαοί και θρησκείες επιβάλλουν την περιτομή. Έρευνες έδειξαν μικρότερο ποσοστό μολύνσεων από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα σε περιτετμηθέντες, αλλά και μικρότερα ποσοστά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στις συζύγους τους. Γενικά είναι αποδεκτό πως η περιτομή συμβάλλει κατά πολύ στην ατομική υγιεινή. Αυτό που πρέπει να δεχθεί κανείς όταν αποφασίσει την περιτομή, είναι η μόνιμη έκθεση της βαλάνου που τις πρώτες εβδομάδες είναι ενοχλητική λόγω υπερευαισθησίας.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΡΑΧΥΣ ΧΑΛΙΝΟΣ;
Είναι η περίπτωση όπου παρόλο που η βάλανος αποκαλύπτεται πλήρως (δεν υπάρχουν δηλαδή βαλανοποσθικές συμφύσεις ή φίμωση), ο χαλινός –το τμήμα δηλαδή του βλεννογόνου που ενώνει την ακροποσθία με τη βάλανο στο σημείο εκβολής της ουρήθρας- έχει μικρό μήκος. Αυτό προκαλεί ανάλογα με τη σοβαρότητά του άλγος κατά τη στύση ή την επαφή, αλλά ενέχει και τον κίνδυνο της βίαιης αποκοπής του κυρίως κατά την επαφή, με συνέπεια τη σοβαρή αιμορραγία. Έτσι καλό είναι να προγραμματίζεται η διατομή του στο ιατρείο με μια μικροεπέμβαση (διαφορετική από την περιτομή). Στο ιατρείο μας η συγκεκριμένη διατομή γίνεται με laser.
ΦΙΜΩΣΗ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ
Αν η φίμωση παραμείνει χωρίς επέμβαση, είναι αυτονόητο πως παραμένει και στην ενήλικη ζωή, προκαλώντας τόσο προβλήματα υγιεινής, όσο και στην ερωτική επαφή. Πολλοί ασθενείς συμβιβάζονται και διατηρούν το πρόβλημα κάνοντας «έκπτωση» στην ποιότητα των επαφών τους. Δεν είναι λίγοι αυτοί που αποφασίζουν να λύσουν το πρόβλημα έστω και καθυστερημένα, ανακαλύπτοντας πόσο πιο ευχάριστη μπορεί να είναι η επαφή και πόσο διαφορετικά είναι μετά την περιτομή.
Η φίμωση μπορεί να είναι και αποτέλεσμα σακχαρώδους διαβήτη και αν και σπάνια αποτελεί το πρώτο σύμπτωμα της νόσου, κάθε ασθενής που απέκτησε φίμωση σε μεγαλύτερη ηλικία πρέπει να αφυπνηστεί και να εξετάσει τις τιμές σακχάρου του.
Επίσης αναφέρθηκε παραπάνω η περίπτωση κατά την οποία κλείσει εντελώς το φυσιολογικό άνοιγμα της ακροποσθίας και δημιουργηθεί επίσχεση (κατακράτηση) ούρων, κατάσταση εξαιρετικά επείγουσα.
Τέλος όπως αναφέρθηκε επίσης, διατηρώντας μόνιμα τη βάλανο κρυμμένη, είναι δυνατό να μην αποκαλύπτονται και διάφορες βλάβες της, πολλές από τις οποίες αποτελούν προκαρκινωματώδεις καταστάσεις ή καρκίνους. Εκτός αυτού η διατήρηση μικροβίων και ο πλημμελής καθαρισμός συμβάλει από μόνος του στην ανάπτυξη τέτοιων βλαβών.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Κάθε αγόρι γεννιέται φυσιολογικά με βαλανοποσθικές συμφύσεις, ιστό δηλαδή που διατηρεί κολλημένη τη βάλανο στο έσω τμήμα του δέρματος (πόσθης). Οι συμφύσεις αυτές λύνονται αυτόματα σε ηλικία 6μηνων-2ετών και δεν πρέπει να ανησυχούν τους γονείς. Βίαιη έλξη της ακροποσθίας είναι δυνατό να δημιουργήσει μικροτραυματισμούς που θα επιδεινώσουν την κατάσταση. Παρόλα αυτά δεν πρέπει να αποτρέπονται οι γονείς να προσπαθούν με ήπιες κινήσεις στο μπάνιο του παιδιού. Αν μετά την κατάργηση της πάνας δεν έχουν λυθεί οι συμφύσεις, είναι δυνατό να επιχειρηθεί η λύση τους από ιατρό. Οι περιπτώσεις πραγματικής φιμώσεως είναι σπάνιες και μόνο ο ιατρός μπορεί να τις διακρίνει. Η φίμωση είτε συγγενής, είτε απότοκος φλεγμονών της περιοχής πρέπει να διορθώνεται είτε μετά τα πρώτα γενέθλια, είτε στην πρώιμη εφηβεία, πάντα όμως πριν την πρώτη σεξουαλική επαφή. Στους ενήλικες η περιτομή μπορεί να προσφέρει τόσο βελτίωση της καθημερινής υγιεινής, όσο και της ποιότητας των σεξουαλικών επαφών. Η φίμωση μπορεί να είναι επιπλοκή σακχαρώδους διαβήτη και τα άτομα αυτά έχουν ένα λόγο παραπάνω να περιτετμηθούν λόγω της συνεχούς προόδου της νόσου, πράγμα που σημαίνει όλο και μεγαλύτερο κίνδυνο από τις επιπλοκές της.